Leven met AD(H)D
Terwijl ik huil van onmacht klap ik mijn computer open. Ik zocht de ganse ochtend naar de verklaring waarom ik me zo ontzettend onbegrepen voel. En vooral waarom ik vaak mezelf niet begrijp. Alweer stootte ik op artikels over AD(H)D. Een aantal maanden geleden ontdekte ik dat ik AD(H)D heb. Toevallig. Omdat mijn beide kinderen de diagnose kregen verdiepte ik me erin, zodat ik hen beter zou kunnen begrijpen en ondersteunen. Waar ik niet was op voorbereid is dat ik mezelf vond. Mijn strijd met het leven werd ineens “verklaarbaar”. Hoewel ik tot op vandaag geen officiële diagnose kreeg (ik heb namelijk geen label nodig), deed het heel wat puzzelstukjes op zijn plaats vallen. Ik ben geen voorstander van hokjes, dus mijn enige doel met het schrijven over AD(H)D is dat het voor mij een vorm van schrijftherapie is, en voor gelijkgestemden hopelijk een zee van herkenning.
Waarom ik geen label nodig heb
Het heeft me 36 jaar gekost om mezelf te leren begrijpen én omarmen. De onzekerheid en het onbegrepen worden zijn een rode draad in mijn leven, waardoor ik me altijd “anders” heb gevoeld. Dit anders zijn heb ik met man en macht bestreden, tot ik er letterlijk bij neerviel. Het kost heel wat energie om je eigenheid te onderdrukken, uit angst om afgewezen te worden. Uiteindelijk realiseerde ik me dat mijn vermoeiende pleasegedrag en mijn oneindige aanpassingsvermogen in essentie een vorm van zelfafwijzing zijn: je stelt liever jezelf teleur dan anderen, wat je bakken energie kost.
Toen ik me vorig jaar in een abdij terugtrok kon ik heel wat illusies doorprikken en ontmantelde ik mijn eigen zelfafwijzingsgedrag. Ik besloot om mezelf in mijn kern te zien om wie ik werkelijk ben en alles los te laten wat me niet meer dient. In mijn pure essentie ben ik heel, compleet. Dit betekent dat niets of niemand extern me hoeft te vertellen wie ik ben of zou moeten zijn. Ik heb geen bevestiging en applaus meer nodig, hoewel ik hier jarenlang bijzonder verslaafd aan was (ik vertoef momenteel in een soort van afkick-fase).
Omdat ik vertrek vanuit mijn essentie heb ik dus geen label nodig. Toch ontdekte ik pas recent dat ik me hopeloos herken in de diagnose AD(H)D, ook al heb ik niet de behoefte om me te vereenzelvigen met het label. We zijn in de eerste plaats mens. Het label helpt me op dit moment vooral om in dit aardse leven beter te begrijpen hoe mijn hersenen functioneren en waarom relatiedynamieken zo lastig zijn. Want hoewel ik mezelf omarm en steeds beter leer kennen, voor mensen die op dagelijkse voet met me samenleven is het geen evidentie om mijn kronkels (en vooral de snelheid ervan) te volgen. Het is uitdagend en extreem vermoeiend om in mijn hoofd te leven, maar dat is ook zo voor de mensen die met me samenleven. De uitdaging wordt echter groter nu ik weet dat we met drie AD(H)’ers samenleven onder één dak. Het is niet alleen een uitdaging voor de personen met AD(H)D, maar vooral voor de niet-AD(H)D’er voor wie onze handelingen vaak onlogisch en onbegrijpelijk zijn… In deze blog doe ik een poging om je een kijkje te laten nemen in mijn hoofd en mijn wereld. In de hoop dat ikzelf, mijn kinderen en iedereen die de diagnose heeft of herkent beter kan begrepen worden.
Het verdriet van de onmacht
Het gevoel waarmee ik vandaag schrijf is verdriet, nadat ik me opnieuw zo onbegrepen voel in mijn eigen relatie. Het verdriet gaat al lang niet meer over mezelf, maar over de teleurstelling die ik bij anderen teweegbreng. Ik denk dat de teleurstelling van de buitenwereld me al mijn ganse leven achtervolgt als een grote donderwolk waar ik me krampachtig voor wil verschuilen. Het machteloze gevoel wanneer je mensen teleurstelt is drainerend. En toch heb ik er een bijzonder lange weg in afgelegd en slaagde ik erin om gevoelens van schuld om te buigen in complete zelfomarming.
Want teleurstellen doe je altijd als AD(H)D’er: omdat je anders denkt en vaak ongewenst handelt. Het is te wijten aan de hersenen die nu eenmaal anders functioneren dan bij een gemiddeld mens: mensen met AD(H)D voelen zich extreem snel verveeld, zijn onrustig, denken niet-lineair, springen van de hak op de tak, werken niets af, mijden routinetaken, praten snel en veel, … Vanuit mijn innerlijke onrust en verveling word ik vaak ervaren als asociaal, egoïstisch en niet romantisch. Ik realiseer me dat ik een uitdagende partner ben omdat ik steeds iets anders wil, omdat ik het doorsnee leven saai vind en omdat ik van alles wat routinematig voelt wegloop. Mijn partner die meer nood heeft aan structuur, houvast en diepe verbinding vindt dit niet altijd bij mij, wat na jaren van hoop vaak omslaat in pure teleurstelling. Dan bereiken we een punt van “opgeven”: ik ben een hopeloos geval. Vroeger voelde ik me schuldig omdat ik deze hoop niet inloste en verantwoordelijk was voor de teleurstelling. De onmacht vrat me compleet op.
Omdat ik echter zoveel innerlijk werk verrichte en een grote voorstander ben van ownership (een principe waarin alleen jijzelf verantwoordelijk bent voor je eigen geluk, niet de ander), kan ik beter omgaan met al deze tegenstrijdige gevoelens. Ik kan bij de schuld zijn vanuit een volwassen houding dat schuldig zijn nu eenmaal onderdeel van het leven is. Ook kan ik afstand nemen van mijn verantwoordelijkheid ten opzichte van andermans gevoelens. Ik ben verantwoordelijk voor mijn eigen gevoelens, maar niet voor die van de ander. Ik verloochen mezelf niet (meer) om negatieve gevoelens bij anderen te mijden, omdat ik weet dat dit impliceert dat ik mijn eigen grenzen negeer en mijn eigen gevoelens dan ondergeschikt maak aan die van de ander. Mijn partner ervaart dit als heel egoïstisch, voor mij echter is dit de enige weg om dicht bij mezelf te blijven. Ik heb namelijk ervaring met het andere scenario en dat liep vorige keer niet goed af: burn-out tekende me in het verleden nét omdat ik mijn eigen behoeftes ondergeschikt maakte aan die van anderen. Nu ik dit niet langer doe ervaart diezelfde omgeving dit uiteraard als heel egoïstisch en asociaal. Dus op dit moment voel ik vooral verdriet omdat ik altijd iemand teleurstel: ofwel mezelf, ofwel de ander.
Gevoelens met een gouden randje
Het mooie is dat ik mijn verdriet kan omarmen, ik kan het er laten zijn omdat ik weet dat het complete scala aan gevoelens een onderdeel van het leven zijn. Geen enkele emotie hoeft ondergeschikt te zijn aan de andere want we leven in een duale wereld. Dit betekent dat er geen licht is zonder donker en visa versa. Mijn werk met de dualiteit (en non-dualiteit) betekende een keerpunt in mijn leven omdat ik sindsdien (al dan niet comfortabel) kan blijven zitten in de rollercoaster van emoties. Nog zoiets wat AD(H)D namelijk typeert is de emotionele golven waar je voortdurend op te leren surfen hebt, en vooral de extreme hoogtes en laagtes die elkaar in sneltempo opvolgen. Moeilijk te vatten voor de buitenwereld, maar aan de binnenkant kunnen alle seizoenen in één dag de revue passeren. Wanneer je je verzet tegen al die emoties kan dat je compleet afmatten. De emoties gewoon omarmen en ze zien voor wat ze zijn leek voor mij de beste strategie. Sinds ik oordeellloos naar mijn gevoelens leerde kijken, kregen ze een gouden randje. Uit elke emotie kan/kon ik leren: schuld, schaamte, angst, verdriet, teleurstelling, opluchting, blijheid, … Mijn favoriete manier om emotiewerk te doen is schrijven. Ik noem het zelfs schrijftherapie, want ik ben in staat om heel wat te helen tijdens het schrijven, waardoor ik het mijn wondertherapie noem.
Het leven kan overweldigend zijn met AD(H)D, maar de mooie keerzijde is dat je het ten volle beleeft. Dit impliceert dat je elk gevoel ten volle beleeft, dus van zodra dat je hier geen oordeel meer aan vast hangt wordt het leven veel lichter.
Iedereen uniek
Voor iemand met AD(H)D kan het bijzonder herkenbaar zijn wat ik schrijf, toch wil ik benadrukken dat we unieke personen blijven met een eigen karakter, eigen interesses en een eigen lot. Op mijn blog schrijf ik over AD(H)D maar ook over mijn interesse in holistische gezondheid en spiritualiteit. Deze interesses staan los van AD(H)D omdat ze over mij gaan als mens. Ik als mens, ik bén niet AD(H)D. De voorbije jaren heb ik een reputatie opgebouwd in de wereld van holistische gezondheid: ik ga ervan uit dat mijn lezerspubliek veel breder gaat dan mensen met AD(H)D en daar ben ik blij om. Want ik geloof dat we ons kunnen verbinden doorheen al onze verschillen. Met als ultieme doel om onszelf vanuit onze essentie te omarmen, elk stukje er te laten zijn. Omdat AD(H)D een stukje van mij is, mag het er ook gewoon zijn op deze blog. Ik hoop oprecht dat iedereen zijn eigen unieke stem vindt en zich authentiek kan uiten in het leven. Want er bestaat geen kopie van jou: jij bent uniek.
